de bruidsjurk

Op een dag kwam ik bij een familie waarvan de vrouw/moeder onverwacht was overleden. Het echtpaar was rond de 80 en al zo’n 60 jaar bij elkaar.

We vulden de uitvaart in en bespraken natuurlijk ook in welk omhulsel de vrouw zou komen te liggen. Het werd een eenvoudige populieren eco-kist. Er zit standaard een dekje bij zo’n kist, en meestal attendeer ik de familie erop, dat ze ook iets anders dan dat standaard dekje kunnen gebruiken. Een wade, deken, kledingstuk, lap of laken of dekbed hoes etc zijn  allemaal mogelijk en dat geeft net een iets persoonlijker uitstraling. Toen kwam meneer eigenlijk gelijk aan met de trouwjurk van mevrouw. Ze kon hem natuurlijk al lang niet meer aan, maar ze had hem al die jaren zorgvuldig in een kelderkast opgeborgen en bewaard. Een liefdevolle herinnering voor haar, maar ook voor hem. Konden we die dan ook gebruiken ?

En natuurlijk kan dat. Samen met meneer hebben we mevrouw in het rouwcentrum aangekleed en in de kist gelegd. Daarna heeft de kapper haar werk gedaan.  De haren gekruld, zoals ze gewoonlijk deed, en het gezicht opgemaakt. Tot slot hebben we samen de bruidsjurk, gemaakt van prachtig kant, met een smal lijfje en een enorme uitwaaierende rok, over mevrouw heen gevleid. De beschermhoes legde ik op een hoge kast in de verzorgingsruimte (waar hij vervolgens bleef liggen, omdat ik hem vergat en uiteindelijk verdween).

Een paar dagen later was er een groot condoleance bezoek. De kinderen en kleinkinderen waren ook aanwezig. Allemaal groepten zij om hun vrouw, moeder en oma heen. De jurk werd helemaal uitgewaaierd over de randen van de kist gehangen, zodat je hem goed kon zien. Camera’s kwamen tevoorschijn, vanuit alle hoeken werden foto’s gemaakt, één van de kleinkinderen klom op een stoel om een mooi bovenaanzicht te krijgen. Er werd besloten dat de bruidsjurk aan het einde weer mee terug ging naar huis, omdat de kleinkinderen de jurk niet konden loslaten. Na afloop verzamelden ze zich allemaal om de kist heen. De jurk werd opgeborgen, en met alle verdriet die daarbij hoort sloot de familie gezamenlijk de kist.

De volgende dag haalde ik haar op met haar zoon en een vriend. Zij werd in het busje van de vriend eerst naar de kerk gereden en daarna in intieme kring in dat busje naar het crematorium gebracht. Zo kwamen oude en nieuwe gebruiken in een prachtig palet samen.

De uitvaartfiets

De uitvaartfiets is eigenlijk een bedrieglijke naam. Want wat is dat eigenlijk ? Het is niet meer dan een aanhanger om een uitvaartkist of opbaarplank op te kunnen zetten en zo een lichaam van je overleden dierbare op de fiets te kunnen vervoeren. Je kunt zo’n aanhanger huren en hem aan een willekeurige fiets hangen.

Marieke was een verknocht fietser. De mogelijkheid haar op de fiets naar de begraafplaats te brengen was daarom in een oogwenk gemaakt. Zo werd Marieke in de zomer van 2013 op de uitvaartfiets van het huis van haar zoon in Broek in Waterland naar de Nieuwe Noorder Begraafplaats in Amsterdam gebracht.

In het huis van de zoon hadden we Marieke ’s ochtends opgebaard. Er was gelegenheid voor intimi om afscheid van Marieke te nemen. Daarna werd de kist gesloten. Een biologisch catering bedrijf voorzag iedereen van een heerlijke lunch en serveerde de binnendruppelende mensen koffie, thee en vruchtensappen. Het was mooi weer en huis en tuin waren in gebruik.  Er werd tijd uitgetrokken Marieke te herdenken. Daarvoor verzamelden we ons allen in de huiskamer. Er heerste een hele ontspannen, fijne sfeer.

Toen het tijd werd Marieke naar de begraafplaats te brengen, droegen we haar door de tuin naar devoor het huis gestalde tandem. Hieraan was de aanhanger gekoppeld. In de ochtend was de aanhanger voor de deur bezorgd, evenals een twintigtal huurfietsen, voor uit de regio wonende gasten, en de tandem dus om Marieke op te vervoeren. Dat de tandem werd gekozen, was voortgekomen uit het feit dat Marieke twee zonen had. Beide zonen wilden graag de fietstocht samen met hun moeder maken. Door middel van de tandem konden we die wens gemakkelijk vervullen. En wat prachtig ontroerend was het die twee zonen samen hun moeder te zien vervoeren.

Wij bonden de kist vast op de aanhanger. Voordat wij het wisten en goed en wel de eerste gasten op een fiets hadden geïnstalleerd, sjeesde de jongens er al met hun moeder vandoor.  De zorgvuldig uitgestippelde route aan hun laars lappend, met achterlating van de rest van het gezelschap.

Het gezelschap aan hun lot overlatend, sjeesde ik weer achter de jongens aan om hen terug te halen en de afgesproken route op te pikken. Toen ik ze een stukje verderop trof hadden ze natuurlijk al wel in de gaten dat er iets niet klopte en wij fietsten gedrieën een stukje terug.

Om naar Amsterdam Noord te komen, moesten we een provinciale weg oversteken. Er was wel een tunneltje onder de weg door, maar het bochten werk er naar toe was onmogelijk te nemen met een tandem plus aanhanger. Maar hoe heerlijk is dan een dorp. De brugwachter was bereid, op mijn telefonische teken,  voor onze oversteek, de slagbomen op de provinciale weg naar beneden te doen, zodat onze stoet geen langsrazend verkeer hoefden te trotseren. Even stond de wereld voor Marieke stil !

Aan de overkant van de weg, sloegen wij de smalle idyllische weg langs een kanaal in, die ons tot de begraafplaats bracht. Wij parkeerden onze fietsen, maar Marieke werd door haar jongens met de tandem aan de hand, helemaal op de fiets naar haar laatste rustplaats begeleid.